Defectively blessed - nokre få ord om Against the Day

I tre månader har Thomas Pynchons førre roman, Against the Day, vore med meg i ei lydbokutgåve (og som ebok pluss at eg har ei innbunden utgåve i hylla, så dette er ei bok eg har kjøpt tre gonger). På veg heim frå jobb i dag tok boka slutt, og det kjennest feil å ikkje reise eit eller anna slags monument over henne. Ei bokmelding blir dette ikkje, snarare lause og spreidde notat og inntrykk. Det kjem neppe spoilers, og eg vonar du som måtte lese dette får hug til å lese Against the Day sjøl, om du ikkje alt har gjort det.

Eboka ser sjølsagt ikkje slik ut

Når eg seier tre månader er det faktisk alvorleg meint. Lyttinga tok til 24 april og tok slutt 26 juli. I løpet av denne tida har jobbreisa mi oftare enn elles gått føre seg på sykkel, slik at eg har fått lagt inn om lag tre timar lytting desse dagane. Var det ikkje for to vekers ferie med familien hadde eg vore ferdig eit par veker tidlegare, men eg kan trygt seie at jamvel i denne og andre periodar med mindre intens lytting har boka vore i tankane mine.

No er eg ofte svært glad i narrativ økonomi, men når det gjeld Pynchon må eg seie eg først og fremst er glad for at han som forfattar er så innmari raus. Kor mange karakterar det er tale om har eg neimen ikkje tal på, men eg kan sikkert namngje eit snes av dei utan å slå opp nokon stad. 

Etter å ha lese nokre sider av Pynchon oppdagar ein gjerne at forfattarskapen hans er full av liner og kurvar. Gravity's Rainbow har ein boge (kurve) i tittelen, Mason & Dixon handlar om ein astronom og ein landmålar som skal streke opp ei line på eit kart og i terrenget osb. Overvaking, svære konspirasjonar og løynlege selskap som til dømes undergrunnspostvesenet i The Crying of Lot 49 eller Golden Fang i Inherent Vice er óg element ein vil kjenne att frå bok til bok. Alt er med i Against the Day, og det er kanskje særleg linjene, rørslene langsmed dei (i båe retningar), speglingar og perpendikulære innslag på linene som er framtredande. Fleire av karakterane er opptekne av vektorar, og reisene til særleg The Chums of Chance gir opphav til ofte beint fram svimlande lesaropplevingar.

Dette stupet kjem svært seint i boka

Som i andre Pynchon-romanar haglar det med referansar til (nettopp) andre Pynchon-romanar og ikkje minst populærkultur, både den vi kjenner frå utanfor Pynchon-romanar og slikt romanfigurane sjøl må ha lest. Eller sett. Nett i Against the Day har særleg operettene tøysete namn, her er ei London-oppsetjingar av både Waltzing in Whitechapel og Wogs Begin at Wigan så vel som den sentraleuropeiske suksessen The Burgher King. Støvomslaget reklamerer med cameos av Groucho Marx, Bela Lugosi og Nikola Tesla, men eg kjente no att både Elmer Fudd og Spock frå Star Trek óg.

Det er sjølsagt heller ikkje langt mellom perler i prosa: Eg haustar sjøl kritikk for å bruke litotes i daglegtalen og har følgjeleg liten motstandskraft for døme som dette frå side 324 eller deromkring: He met up with Ewball Oust one night in a saloon somewhere along the - one hesitates to say accursed, exactly, but at least defectively blessed - circuit of engagements.... 

Eller kva med nyskapingar innanfor gamle metaforar: På side 865 står det om Cyprian Halfcourt at Some reap the whirlwind, he was left to glean the undelineated fog.

Eg kunne halde på ganske lenge, og det finst det faktisk folk som gjer óg. Ei side som denne (againsttheday.pynchonwiki.com) burde i det aller minste vere prov på at meir enn ein lesar har blitt grundig fascinert. Eg kan umogleg legge til noko til eit slikt monument, så eg vil berre avslutte med ein merknad om lydboka: Dick Hill, som tydelegvis er ein populær opplesar, brukar om lag seksti timar på dei knapt elleve hundre sidene i boka og sjonglerer røyster og aksentar på imponerande vis. Ærleg talt håper eg nokon får han til å lese inn Gravity's Rainbow óg.