Men det var altså dei siste tjue bøkene eg HAR lese ut: Tal og bilde:
 |
| Klikk på bildet og bli venn med meg på Goodreads! |
- Over ein tredel (7) er teikneseriar, den som ikkje er lesen på originalspråket er skriven på fransk av ein nordmann. Fire er lesne på bokmål, tre på fransk.
- Fem er omsette, frå tysk, fransk, gresk, latin og truleg arabisk
- Fem er lydbøker, tre av desse sakprosa (historie), ei er barneroman og ei kvasikrim
- Femten er lesne på originalspråket, fire eller fem på bokmål, fire på engelsk, tre på fransk og ein kvar på dansk og norsk. Det bokmålske tvilstilfellet er den einaste lyrikken, som er på bokmål, dansk, bergensk
- Seks er skrivne av fem kvinner, fjorten av seksten menn
- Ni er lånt på folke- eller skulebibliotek, to av privatpersonar. Ein er lesen på bokhylla.no, resten har eg kjøpt.
- Av dei femten som ikkje er lydbøker er elleve lesne på papir.
Superbitchene driter seg ut av Audhild Solberg er visst ein vinnar for yngre ungdom. Vi som er vaksne har det kanskje på andre måtar? Det Solberg skal ha, er at ho har greidd å fange den heseblesande måten unge folk snakkar på og intensiteten i måten dei er opptekne av ting på. Det vil seie at særleg Anne Bea er ein tydeleg teikna karakter. Diverre tyder det óg at handlinga i boka er ei rad utvida augneblinkar meir enn ei rad av hendingar som heng saman. Opplesinga til Hedda Sandvig har óg fanga ungdomsintensiteten på ein måte som gjer at det skravlete aspektet ved boka blir forsterka. Det samla inntrykket er at dette var ei irriterande oppleving for ein førti år gammal mann.
Noko anna var det med klassikaren Michael Kohlhaas av Heinrich von Kleist. (lenka opnar bokmålsk utgåve på bokhylla.no) Eg tilstår utan å nøle at eg kom til denne forvitnelege boka gjennom å høyre E. L. Doctorows opplesing av sin eigen roman Ragtime (den bokmålske utgåva er pt ikkje tilgjengeleg på bokhylla.no), som i mangt kan sjåast på som ein remake av nett Michael Kohlhaas. Særleg gjeld dette den delen av handlinga som er knytt til pianisten Coalhouse Walker. Både Walker og Kohlhaas blir offer for grov urett frå eit i utgangspunktet lågt nivå av øvrigheit og responderer på i utgangspunktet rimelege måtar, og båe opplever at dei som har gjort urett mot dei har vern frå høgare øvrigheiter, slik at båe tek i bruk stadig meir drastiske virkemiddel for å få retta opp uretten. Det er mange festlege parallellar, mellom anna let Doctorow Booker T Washington få rolla til Martin Luther, men det er sjølsagt óg ganske store skilnader mellom Tyskland i starten av renessansen og USA rundt første verdskrig, ikkje minst i det USAnarane liker å kalle raserelasjonar. Uansett kan eg på det varmaste tilrå å lese båe bøkene, og ikkje berre fordi dei har mykje å gje kvarandre, men fordi dei har mykje å gje lesaren,
Årets første teikneserie var Jasons La meg vise deg noe..., av mange omtalt som ein Hitchcock-aktig thrillar. Det er i og for seg ikkje så heilt gale, men eg må minnest omtalen av Hal Harleys film Amateur, som dei sa var ein acthionthrillar med eitt flatt dekk. Iallfall inneheld boka til Jason fleire av dei ingrediensane Hitchcock brukte i sine festlege thrillerar, men det må vere lov å seie at Jasons stil og bruk av sitt føretrekte medium er noko meir minimal. Hitchcock snakka om å regissere publikum, medan Jason ser ut til å vere vel så interessert i å finne eit slags minstenivå for sjangerforteljingar (sjå gjerne Jeg drepte Hitler og Varulvene i Montpellier) som i å manipulere lesarens kjensler. Likevel er det ikkje fritt for at forteljingane går til hjartet, eksempelvis tykte den enno betre halvdelen min det var leit at La meg vise deg noe... sluttar som ho gjer, altså hadde ho fått varme nok kjensler for karakterane til å unne dei ein lukkeleg slutt.
 |
| Dessutan er Jason aldri så lite profetisk! |
Slagteren i Liseleje kan eg diverre ikkje tilrå til nokon. Mykje tyder på at boka er eit forsøk på svart humor, men diverre er handlinga og prosaen høvesvis langhenta og klønete heller enn raffinert (som eg trur forfattaren har prøvd på). Tvisten er for lett å gjette seg til, og det at psykopatar er psykopatiske er i grunnen ikkje nok til å gjere boka verdt å lese, jamvel om det kjem tydeleg fram at psykopatiske og bitre sosiale klatrarar ikkje er kjempebra foreldrar.
I vinter las eg Atle Berges tredje roman Superpularen, og hadde stor gaman av det. No i vinter hadde eg mest like stor glede av Stockholmsyndromet, Berges andre roman. (Skal tru om eg ikkje snart prøver meg på debutromanen Muntergang?) Stockholmsyndromet er iallfall ei lidderli artig lita bok. Berge er flink til å kombinere speisa og jordnære idear, slik at resultatet blir både føreseieleg og overraskande. Tilrådd, men kanskje ikkje for vgs-elevar.
Eg skreiv nokre ord om Kebbelife då eg hadde lese Ett år med tjukken. No har eg i tillegg flira meg gjennom Lys og mørke og Mann søkes, helst uten sjarm. Dei er ikkje fullt så morosame som førstnemte, men det er det mangt som ikkje er. Har inntrykk av at serien blir meir topical med åra, slik at det er betre å følgje med i Morrabla enn å vente på samlebøkene. Gler meg likevel til å lese den første samlinga og kanskje grave fram Fidus, der serien var på trykk aller først.
Det var jo óg på tide eg fekk lese Drabant av Øyvind Holen og Mikael Noguchi. Eg har mykje pent å seie om denne boka, forteljinga er spennande og teiknestilen kler innhaldet, tida og staden svært godt. Likevel sit eg att med ei kjensle av at særleg manuset er littegrann halvkokt. Det bygger opp til noko ganske valdsamt, og så kjem det ein epilog så plutseleg at eg lurte på om det mangla nokre sider i den upaginerte boka.
Astérix chez les bretons markerer det første Asterix-heftet eg har blitt irritert på. Det kan verke som eg skil mellom ulike typar anakronismar og tolererer somme, men blir irritert på andre. Det er greitt nok at den seine jarnalderen∕den seine romerske republikken og den tidlege romerske keisartida er blanda til ein einaste saus (Cæsars to forsøk på å hærta Britannia var ikkje fullt så vellukka som Goscinny og Uderzo skal ha det til, det var vel først under Claudius om lag 100 år seinare at større delar av øyriket vart innlemma i romarriket), og ein forstår jo at vitsen med å lage eit fransk teikneseriealbum om britar er å flire av eit sinnbilete av den engelske folkekarakteren, slik at flegma og rare talemåtar er å forvente. Likevel er tepausar som berre er kokt-vatn-med-mjølk-i-pausar først og fremst enerverande, til og med litt meir irriterande enn eit par ruter med beatlemania. Kva med Boudica? Ho vart iallfall fødd mindre enn 100 år etter det påståtte tidspunktet for handlinga. Og den jævla rugbyen. Samla sett kunne dette albumet like gjerne handla om Fred Jævla Flintstone, og det er jo rett og slett eit kunstnarleg nederlag. Føy!
Og viss eg nokon gong skal reklamere for abonnementsordinga til Audible er det no: Det som er med å ha lese Asterix i 35 år er at ein blir sakte, men sikkert interessert i historie, om ikkje anna så for å forstå dei vitsane ein skjønner må vere der. Lydbokmenyen min så langt i år har for det meste vore førelesingsrekker om nett jarnalderen og antikken i Europa og rundt Middelhavet. Først ut var The Other Side of History: Daily Life in the Ancient World og Greece and Rome: An Integrated History of the Mediterranean World, båe av og med professor Robert Garland. Eg har lært masse og hatt stor glede av å høyre på ein professor som både som forskar og formidlar framstår som ein real mensch. Det er jo ikkje sånn at kongerekker og slag MÅ vere tørre greier, men det er ikkje til å komme frå at historia kjem nærare når det Garland presenterer er (det vi veit om) dagleglivet til vanlege folk frå tidleg steinalder til høgmellomalderen. Korleis var det å vere egyptisk arbeidar, gresk slave, assyrisk bonde, romarsk legionær, gresk flyktning, britisk bonde, kvinne eller gamling i alle desse og fleire sivilisasjonar? Eg skal tilstå at dei første par-tre leksjonane var litt for kjappe (få opplysningar) og kanskje verka litt vel lettvinte (men det har vel ikkje eg nokon rett til å klage på), men det går veldig fort over. Den integrerte gresk-romerske historia er óg prega av Garlands interesse for daglegliv og vanlege folk. Framstillinga er integrert ikkje berre i den forstand at Hellas og Roma er behandla saman, men óg på den måten at vi får høyre om både dei lange linjene med styresett, teknologi, tenkemåtar etc, men óg dei konkrete utslaga av desse. Den trua på historisk sakprosa eg mista av den Elizabeth I-biografien får eg tilbake av å høyre på Robert Garland.
Eg held meg til tema men hoppar i kronologien: Ein annan serie med førelesingar ein kan få på lydbok frå Audible heiter så mykje som Modern Scholar. Frå den serien har eg høyrt Icons of the Iron Age : The Celts in History and Archaeology. Professor Susan A Johnston er sjøl arkeolog og tett på stoffet, men er mindre van med mikrofonen. Ho er flinkare enn mange andre til å minne om at det er meir vi ikkje veit enn vi har kunnskap om, og ho passar nøye på å ikkje ta romerske kjelder for heilt god fisk. Det kan godt vere at keltarane sånn sett var krigarske, men det er slett ikkje sikkert dei var så krigarske mot alle som dei rimeleg nok var mot ein invaderande hær, fosjempel. God knall!
Ei av dei bøkene eg har brukt ein del tid på er Beyond Lies the Wub, det første bandet av ei fem band sterk samling av Philip K Dick sine noveller. Ikkje alt er like bra, men i somme av sogene (Nanny iallfall) ser vi glimt av Dicks forståing av kapitalismen og militæret slik vi kjenner det frå romanar som Ubik, Time out of Joint og kanskje The Three Stigmata of Palmer Eldritch. Paycheck var såpass smart at eg blei frista til å sjå omatt John Woos filmatisering frå 2002, ein film eg minnest som mindre jævleg enn alle skulle ha det til. Eg er elles godt i gang med Second Variety, andre band.
Men ein kan jo ikkje berre lese historie og science fiction, ein lyt jo lese somme av verka som overlever frå dei historiske periodane ein les om óg. Og når ingen teater nær meg set opp Lysistrata (lenka opnar Bjørn Endresons stort sett bokmålske utgåve på bokhylla.no) lyt eg berre lese den utgåva som er tilgjengeleg. Attdiktar Bjørn Endreson seier i etterordet at jamvel om han har prøvd å gjere stykket meir lidderleg enn tidlegare attdiktarar er det stadig ein veg å gå. Ein komedie om ein pulestreik må jo gjerne ha vitsar som er for plumpe for revyscenen, og ein må jo berømme Endreson for mange gode forsøk. Eg kan verkeleg ikkje uttrykke sterkt nok kor glad eg er for at vi har dette og kan ha glede og lærdom av det etter meir enn 2400 år.
I same ånd må eg skryte av Gyldendals Kanon-serie, som let oss få greske og romerske klassikarar på moderne norsk for første gong. For eit par år sidan let eg meg imponere av Aslak Rostads bokmål i attdiktinga av Hesiod, no har eg med stor glede lese Peter Astrup Sundts attdikting til bokmål av Horats' Brevet om diktekunsten. Eg er stadig misnøgd med at ebokbib ikkje har fått fotnotefunksjonalitet, forresten.
Årets første diktsamling blei endeleg Bergens beskrivelse av Erlend O. Nødtvedt. Snakk om å skrive seg (sjøl) inn i ein lang teksttradisjon! Viss eg skulle skrive dikt sjøl ville eg prøvd å skrive sånn som Nødtvedt. At diktaren drar parallellar mellom Bergen og den andre byen med sju åsar, Roma, er ekstra moro medan ein som eg høyrer på romersk historie.
Det er forsåvidt óg ei lenke til black metal tidleg i Nødtvedts bok, slik at det óg passa bra å endeleg lese Dødsarkiv, som eg hadde lånt av +Øyvind Greve. Mellom mangt anna er denne fotoboka ei real avmystifiisering av den notoriske tidlege bm-scena på austlandet. Eg forstår at alle involverte hatar Håvard Rem og den der amerikanske boka, men eg lurer no på om eg ikkje likevel ville hatt ei bok av nokon med litt avstand til sakene.
I vinter las eg Atle Berges tredje roman Superpularen, og hadde stor gaman av det. No i vinter hadde eg mest like stor glede av Stockholmsyndromet, Berges andre roman. (Skal tru om eg ikkje snart prøver meg på debutromanen Muntergang?) Stockholmsyndromet er iallfall ei lidderli artig lita bok. Berge er flink til å kombinere speisa og jordnære idear, slik at resultatet blir både føreseieleg og overraskande. Tilrådd, men kanskje ikkje for vgs-elevar.
Eg skreiv nokre ord om Kebbelife då eg hadde lese Ett år med tjukken. No har eg i tillegg flira meg gjennom Lys og mørke og Mann søkes, helst uten sjarm. Dei er ikkje fullt så morosame som førstnemte, men det er det mangt som ikkje er. Har inntrykk av at serien blir meir topical med åra, slik at det er betre å følgje med i Morrabla enn å vente på samlebøkene. Gler meg likevel til å lese den første samlinga og kanskje grave fram Fidus, der serien var på trykk aller først.
 |
| Her kan eg ikkje anna enn å sympatisere med Mettes standpunkt. |
Det var jo óg på tide eg fekk lese Drabant av Øyvind Holen og Mikael Noguchi. Eg har mykje pent å seie om denne boka, forteljinga er spennande og teiknestilen kler innhaldet, tida og staden svært godt. Likevel sit eg att med ei kjensle av at særleg manuset er littegrann halvkokt. Det bygger opp til noko ganske valdsamt, og så kjem det ein epilog så plutseleg at eg lurte på om det mangla nokre sider i den upaginerte boka.
Astérix chez les bretons markerer det første Asterix-heftet eg har blitt irritert på. Det kan verke som eg skil mellom ulike typar anakronismar og tolererer somme, men blir irritert på andre. Det er greitt nok at den seine jarnalderen∕den seine romerske republikken og den tidlege romerske keisartida er blanda til ein einaste saus (Cæsars to forsøk på å hærta Britannia var ikkje fullt så vellukka som Goscinny og Uderzo skal ha det til, det var vel først under Claudius om lag 100 år seinare at større delar av øyriket vart innlemma i romarriket), og ein forstår jo at vitsen med å lage eit fransk teikneseriealbum om britar er å flire av eit sinnbilete av den engelske folkekarakteren, slik at flegma og rare talemåtar er å forvente. Likevel er tepausar som berre er kokt-vatn-med-mjølk-i-pausar først og fremst enerverande, til og med litt meir irriterande enn eit par ruter med beatlemania. Kva med Boudica? Ho vart iallfall fødd mindre enn 100 år etter det påståtte tidspunktet for handlinga. Og den jævla rugbyen. Samla sett kunne dette albumet like gjerne handla om Fred Jævla Flintstone, og det er jo rett og slett eit kunstnarleg nederlag. Føy!
 |
| Morceau de chance er bit of luck. Desse britane snakkar jaggu rart! |
Og viss eg nokon gong skal reklamere for abonnementsordinga til Audible er det no: Det som er med å ha lese Asterix i 35 år er at ein blir sakte, men sikkert interessert i historie, om ikkje anna så for å forstå dei vitsane ein skjønner må vere der. Lydbokmenyen min så langt i år har for det meste vore førelesingsrekker om nett jarnalderen og antikken i Europa og rundt Middelhavet. Først ut var The Other Side of History: Daily Life in the Ancient World og Greece and Rome: An Integrated History of the Mediterranean World, båe av og med professor Robert Garland. Eg har lært masse og hatt stor glede av å høyre på ein professor som både som forskar og formidlar framstår som ein real mensch. Det er jo ikkje sånn at kongerekker og slag MÅ vere tørre greier, men det er ikkje til å komme frå at historia kjem nærare når det Garland presenterer er (det vi veit om) dagleglivet til vanlege folk frå tidleg steinalder til høgmellomalderen. Korleis var det å vere egyptisk arbeidar, gresk slave, assyrisk bonde, romarsk legionær, gresk flyktning, britisk bonde, kvinne eller gamling i alle desse og fleire sivilisasjonar? Eg skal tilstå at dei første par-tre leksjonane var litt for kjappe (få opplysningar) og kanskje verka litt vel lettvinte (men det har vel ikkje eg nokon rett til å klage på), men det går veldig fort over. Den integrerte gresk-romerske historia er óg prega av Garlands interesse for daglegliv og vanlege folk. Framstillinga er integrert ikkje berre i den forstand at Hellas og Roma er behandla saman, men óg på den måten at vi får høyre om både dei lange linjene med styresett, teknologi, tenkemåtar etc, men óg dei konkrete utslaga av desse. Den trua på historisk sakprosa eg mista av den Elizabeth I-biografien får eg tilbake av å høyre på Robert Garland.
Eg held meg til tema men hoppar i kronologien: Ein annan serie med førelesingar ein kan få på lydbok frå Audible heiter så mykje som Modern Scholar. Frå den serien har eg høyrt Icons of the Iron Age : The Celts in History and Archaeology. Professor Susan A Johnston er sjøl arkeolog og tett på stoffet, men er mindre van med mikrofonen. Ho er flinkare enn mange andre til å minne om at det er meir vi ikkje veit enn vi har kunnskap om, og ho passar nøye på å ikkje ta romerske kjelder for heilt god fisk. Det kan godt vere at keltarane sånn sett var krigarske, men det er slett ikkje sikkert dei var så krigarske mot alle som dei rimeleg nok var mot ein invaderande hær, fosjempel. God knall!
Ei av dei bøkene eg har brukt ein del tid på er Beyond Lies the Wub, det første bandet av ei fem band sterk samling av Philip K Dick sine noveller. Ikkje alt er like bra, men i somme av sogene (Nanny iallfall) ser vi glimt av Dicks forståing av kapitalismen og militæret slik vi kjenner det frå romanar som Ubik, Time out of Joint og kanskje The Three Stigmata of Palmer Eldritch. Paycheck var såpass smart at eg blei frista til å sjå omatt John Woos filmatisering frå 2002, ein film eg minnest som mindre jævleg enn alle skulle ha det til. Eg er elles godt i gang med Second Variety, andre band.
 |
| Lanterneutgåva er utstyrt med snapshots frå Telemark Teaters 1976-framsyning av stykket. |
I same ånd må eg skryte av Gyldendals Kanon-serie, som let oss få greske og romerske klassikarar på moderne norsk for første gong. For eit par år sidan let eg meg imponere av Aslak Rostads bokmål i attdiktinga av Hesiod, no har eg med stor glede lese Peter Astrup Sundts attdikting til bokmål av Horats' Brevet om diktekunsten. Eg er stadig misnøgd med at ebokbib ikkje har fått fotnotefunksjonalitet, forresten.
Årets første diktsamling blei endeleg Bergens beskrivelse av Erlend O. Nødtvedt. Snakk om å skrive seg (sjøl) inn i ein lang teksttradisjon! Viss eg skulle skrive dikt sjøl ville eg prøvd å skrive sånn som Nødtvedt. At diktaren drar parallellar mellom Bergen og den andre byen med sju åsar, Roma, er ekstra moro medan ein som eg høyrer på romersk historie.
Det er forsåvidt óg ei lenke til black metal tidleg i Nødtvedts bok, slik at det óg passa bra å endeleg lese Dødsarkiv, som eg hadde lånt av +Øyvind Greve. Mellom mangt anna er denne fotoboka ei real avmystifiisering av den notoriske tidlege bm-scena på austlandet. Eg forstår at alle involverte hatar Håvard Rem og den der amerikanske boka, men eg lurer no på om eg ikkje likevel ville hatt ei bok av nokon med litt avstand til sakene.
Det er forferdeleg å seie det, men eg blir litt skremt av speletida på filmatiseringa av Le bleu est une couleur chaude av Julie Maroh. Meir enn tre timar! Etter å ha lese boka er det ikkje fritt for at eg lurer litt på kva dei 200 minutta er fylte med. Serien er iallfall ei forteljing om intens kjærleik og eit litt for kort liv, om å godta seg sjøl for å kunne bli elska og sjøl å kunne elske. Nemleg. Veldig trist.
 |
| To mysterium for den låge prisen av berre det eine |
Etter avrøysting på Twitter blei Les Cigares du Pharaon årets tjuande bok. Eg las liksom ikkje Tintin då eg skulle, og no er eg ikkje så veldig imponert. Det skjer masse rart med Tintin, og ingen kan seie at han ikkje er snarrådig, men det ville vere synd å seie at han eigenleg løyser saka. Ikkje at Dupont og Dupond gjer det heller, men dei verkar iallfall å rapportere til nokon som er i stand til å legge saman to og to. Stereotypiane er vel ikkje 100% rasismefrie, men teikningane er jo stort sett flotte.
Neste gong: Femti ord for regn! Det hjelper ikke å blunke! Meir om romersk historie!
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar
Alle er hjarteleg velkomne til å kommentere, så lenge dei ikkje er uhøflege eller veldig usaklege.